مقایسه عوارض قندهای طبیعی و شیرین کننده‌های مصنوعی
به گزارش روابط عمومی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ,
با افزایش آگاهی نسبت به مضرات مصرف زیاد قند، بسیاری از افراد به دنبال جایگزین های سالم تری مانند قندهای طبیعی (عسل، شیره خرما، شیره افرا) و شیرین کننده های مصنوعی (آسپارتام، استویا) هستند؛ اما این ترکیبات تا چه اندازه برای سلامت مفید یا مضرند؟
قندهای طبیعی: عسل و شیره ها
قندهای طبیعی حاوی گلوکز، فروکتوز و ساکارز هستند. برخلاف شکر سفید، این مواد دارای ترکیبات مفیدی مانند آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مواد معدنی‌اند. با این حال، مصرف بی‌رویه آنها نیز می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد:
افزایش قند خون: هرچند عسل شاخص گلیسمی پایین‌تری نسبت به شکر دارد (۵۸ در مقابل ۶۵)، اما همچنان موجب افزایش قند خون می‌شود و برای افراد مبتلا به دیابت باید با احتیاط مصرف شود.
کالری بالا: عسل و شیره‌ها کالری مشابهی با شکر دارند (حدود ۴ کیلوکالری در هر گرم) و مصرف زیاد آنها ممکن است موجب اضافه وزن گردد.
خطر کبد چرب: فروکتوز بالا در این ترکیبات، در صورت مصرف زیاد، می‌تواند در کبد به چربی تبدیل شده و زمینه‌ساز بیماری کبد چرب غیرالکلی شود . 
شیرین کننده‌های مصنوعی: آسپارتام و استویا
این ترکیبات معمولاً فاقد کالری‌اند و در محصولات رژیمی به کار می‌روند. با این حال، نتایج پژوهش‌ها درباره ایمنی آنها متفاوت است:
آسپارتام: شیرین کننده‌ای مصنوعی است که ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از ساکارز می‌باشد و از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) ایمن شناخته شده است. با این حال، برخی مطالعات حیوانی آن را با افزایش استرس اکسیداتیو، اختلال در میکروبیوم روده، احتمال میگرن و مشکلات متابولیک مرتبط دانسته‌اند.
استویا: استویا شیرین کننده‌ای طبیعی است که از گیاه استویا استخراج می‌شود. استویا نه تنها قند خون را افزایش نمی دهد، بلکه ممکن است به بهبود حساسیت به انسولین کمک کند. تنها ایراد آن برای برخی افراد، طعم تلخ پس از مصرف است . 
جمع بندی:
قندهای طبیعی با وجود دارا بودن ترکیبات مفید، همچنان کالری بالا و اثر مستقیم بر قند خون دارند و باید به صورت متعادل مصرف شوند.
شیرین کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام ممکن است عوارضی متابولیک داشته باشند، اما استویا به عنوان جایگزینی ایمن تر مطرح است.
در نهایت، انتخاب بین این ترکیبات باید بر اساس وضعیت سلامت فردی، شرایط پزشکی (مانند دیابت)، اهداف تغذیه‌ای و حساسیت‌های خاص صورت گیرد.
comment