معاونت غذا و دارو

 

درباره فشار خون بالا چه میدانید ؟

  از فشار خون بالا معمولا به عنوان قاتل خاموش یاد می شود چون به طور معمول بدون علامت خاصی ایجاد می شود و ممکن است شما سال ها  بدون آن که بدانید  به آن مبتلا بوده باشید  .

فشار خون بالا در صورت درمان نشدن می تواند منجر به آسیب های قلبی – عروقی – مغزی و کلیوی شود هم چنین عمده ترین علت سکته ها و حملات قلبی نیز به شمار می رود .

 

 منظور از اعدادی که برای بیان میزان فشار خون به کار می رود چیست ؟

 

 فشار خون نرمال  باید کمتر از   باشد و اعداد بیشتر از آن می تواند نشان دهنده ی فشار خون بالا باشد .

 عدد بالایی نشان دهنده ی فشار   سیستولیک است  و  فشار خون ناشی از ضربان قلب  را گزارش می کند 

عدد پایینی نشان دهنده ی فشار دیاستولیک است و فشار خون را در بین ضربان های قلب یعنی زمانی که قلب در حال پر شدن از خون است گزارش می کند .

 

فشار خون بالا  می تواند فشار   سیستولیک بین 120 تا 129  حتی با وجود  فشار دیاستولیک زیر 80 باشد و چنین افرادی بیشتر از کسانی که فشار خون نرمال دارند در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی قرار دارند و در این شرایط رعایت توصیه های پزشک بسیار اهمیت دارد .

  

 محدوده ی خطر در فشار خون

  اگر فشار خون سیستولیک شما بین 130 تا 139 و فشار دیاستولیک بین 80 تا 89 باشد شما در دسته ی سطح اول از فشار خون بالا قرار دارید .

اگر فشار سیستولیک  شما بالاتر از 140  و فشار دیاستولیک بالاتر از 90 باشد شما در سطح دوم از فشار خون بالا قرار دارید .

 در این شرایط ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید اما اگر فشار سیستولیک بالاتر از 180 و فشار دیاستولیک بالاتر از 120 باشد شما در یک بحران فشار خون قرار دارید که ممکن است به سکته یا حمله قلبی و یا آسیب کلیوی منجر شو.د در این شرایط برای دقایقی استراحت کنید و دوباره فشار خون خود را اندازه گرفته  و اگر هنوز بالاست با 115 تماس بگیرید .

ممکن است در این حالت علائمی مثل سردرد شدید – اضطراب و یا خونریزی از بینی  داشته باشید .

  

شاید از خود بپرسید که چرا  ممکن است مبتلا به فشار خون بالا شده باشید ؟

 در سن بالای 45 سال ابتلا به فشار خون بالا در مردان بیشتر از زنان است و در سن 65 سال به بالا این بیماری در زنان شایع تر بوده است .

در صورتی که یکی از اعضای خانواده تان دچار این بیماری باشد شما بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری قرار خواهید داشت .

این بیماری در افرادی که دیابت دارند شایع تر است  و می تواند در بعضی بیماری های کلیوی و غدد آدرنال هم ایجاد شود .

اما هنوز هم در بسیاری از موارد علت ابتلا به آن شناخته شده نیست .

 

نقش نژاد در ابتلا به فشار خون بالا

 این بیماری در سیاهپوستان بسیار شایع تر و شدید تر است . زودتر بروز پیدا می کند و می تواند آسیب های گسترده تری را در این افراد ایجاد کند.

 

مصرف سدیم را به حداقل برسانید

نمک باعث می شود میزان مایعات بیشتری در بدن باقی بماند و این می تواند منجر به فشار بیشتر به قلب شود بهتر است مصرف نمک را به کمتر از 3 گرم در روز برسانید . توجه داشته باشید که فست فود ها بخش عمده ای از مصرف نمک روزانه را به خود اختصاص می دهند . علاوه بر افزایش مایعات مصرف میزان بالای سدیم در رژیم غذایی می تواند به تدریج باعث سختی عروق شود که عامل مهم دیگری در ایجاد فشار خون است .

 

 

اضطراب خود را کنترل کنید

استرس می تواند باعث افزایش فشار خون شود و کنترل آن می تواند بسیار مفید باشد اما به تنهایی کافی نیست و برای کنترل فشار خون بهتر است تغذیه مناسب -   عدم مصرف دخانیات و ورزش منظم را به برنامه روزانه خود اضافه کنید زیرا همه ی این موارد با فشار خون و بیماری های قلبی در ارتباط هستند .

 

کاهش وزن

 اضافه وزن باعث فشار بیشتر بر قلب می شود و احتمال ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می دهند به همین دلیل رژیم های غذایی مخصوص این بیماران به گونه ای طراحی شده که کمترین میزان کالری را دریافت کنند بهتر است غذاهای با چربی و قند اضافی را به حداقل برسانید و میوه ها و سبزیجات و فیبر را جایگزین آن کنید .

 

فشار خون بالا در هنگام بارداری

 زنانی که هیچ سابقه فشار خون بالایی هم نداشته اند ممکن است در بارداری دچار این بیماری شوند که در صورت عدم کنترل می تواند به پره اکلامپسی منجر شود و معمولا بعد از زایمان بهبود می یابد .

 

 

چه داروهایی می تواند باعث ایجاد فشار خون بالا شوند ؟

داروهایی که برای درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا استفاده می شوند و حاوی دکونژستانت هستند یکی از چندین گروه دارویی محسوب می شوند که می توانند فشار خون بالا ایجاد کنند .

از بقیه ی داروها می توان به ضد درد های غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن – ضد بارداری های خوراکی – کورتیکواستروئیدها مثل دگزامتازون و بعضی ضد افسردگی ها اشاره کرد . اگر فشار خون بالا دارید این  موضوع را با پزشکی که مراجعه کرده اید در میان بگذارید تا داروهایی که خطر کمتری دارند را برایتان تجویز کند .

 

رژیم غذایی  DASH  ( Dietry Approaches to Stop Hypertension )

 اگر دچار فشار خون بالا هستید  شما باید تلاش کنید تا رژیم غذایی مناسبی را جهت کاهش فشار خون رعایت کنید . رژیم غذایی DASH   به این منظور طراحی شده است که به مصرف میوه ها و سبزیجات- غلات – لبنیات کم چرب – ماهی – مرغ – آجیل و عدم مصرف گوشت قرمز – چربی های اشباع و شیرینی جات توصیه می کند .

هم چنین حذف سدیم و یا کاهش آن نیز بسیار کمک کننده است .

 

ورزش کنید

ورزش منظم  می تواند در بهبود فشار خون بالا بسیار کمک کننده باشد .

ورزش های هوازی می تواند باعث کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شود  بعضی مطالعات نشان می دهد که کاهش فشار خون با هفته ای سه تا چهار دفعه (هربار حداقل 40 دقیقه ) ورزش هوازی به مدت 12 هفته با شدت متوسط بسیار مشهود بوده است. پیاده روی سریع – دوچرخه سواری و سایر ورزش های هوازی را می توان انجام داد .

 

دیورتیک ها :

 اگر فشار خون شما با رعایت رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی  قابل کنترل نباشد پزشک شروع به تجویز دارو جهت کنترل فشار خون خواهد کرد معمولا یکی از انتخاب ها داروهای مدر (دیورتیک ها ) خواهد بود که به بدن برای دفع بیشتر آب و نمک و در نهایت کاهش فشار خون کمک می کند . بعضی از دیورتیک ها میزان پتاسیم را در بدن شما کاهش می دهند و به همین دلیل ممکن است شما دچار ضعف عضلانی – گرفتگی عضلات پا و خستگی شوید .در افراد دیابتی هم ممکن است بعضی از این داروها باعث افزایش قند خون شوند .

 

داروهای بتا بلاکر :

این داروها ضربان قلب را کاهش می دهند و در درمان بیماری های قلبی عروقی هم کاربرد دارند.

عوارضی همچون بی خوابی – سرگیجه – خستگی – دست و پا های سرد دارد .

 

مهار کننده های سیستم رنین آنژیوتانسین  II

این داروها مثل کاپتوپریل باعث کاهش ماده ای به نام آنژیوتانسین II ( که باعث تنگی عروق است  ) شده و منجر به منبسط شدن عروق و کاهش فشار خون شود .

 این داروها عوارضی مثل سرفه خشک – بثورات جلدی – سرگیجه  و افزایش سطح پتاسیم دارند .

به یاد داشته باشید که هنگام مصرف این دارو باردار نشوید .

 

آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین II

 این داروها مثل والزارتان به جای کاهش آنژیوتانسین II – گیرنده های آن را مسدود می کنند در نتیجه مانع فعالیت آنژیوتانسین II و کاهش فشار خون می شوند .

 به یاد داشته باشید ممکن است چند هفته طول بکشد تا این داروها اثر خود را به طور کامل نشان دهند . عوارض جانبی احتمالی این داروها ممکن است گرفتگی عضلانی – سرگیجه – بی خوابی – افزایش سطح پتاسیم باشد

در هنگام مصرف این داروها باردار نشوید .

 

بلاک کننده های کانال کلسیم

کلسیم باعث انقباض شدیدتر قلب می شود و این داروها سرعت ورود کلسیم را به سلول های قلبی و عروقی می کاهند و در پی آن ضربان قلب کاهش یافته و از انقباض عروق خونی هم کاسته می شود . این داروها نیز می تواند باعث سرگیجه – تپش قلب – یبوست شود .

این داروها را می توانید با شیر و یا غذا مصرف کنید .

 از مصرف آب گریپ فروت و الکل با این داروها  به دلیل تداخل خودداری کنید .

 

 

فشار خون بالا معمولا شرایطی است که مادام العمر ادامه خواهد داشت در نتیجه مصرف داروها و کنترل فشار خون به طور مداوم باید ادامه داشته باشد تا بتوانید از حملات قلبی – سکته ها و نارسایی کلیوی در امان بمانید .